Kiến Thức Nghề Nông

Chúng là các loại cỏ sống lâu năm, thuộc tông Andropogoneae của họ Hòa thảo (Poaceae), bản địa khu vực nhiệt đới và ôn đới ấm của Cựu thế giới. Chúng có thân to mập, chia đốt, chứa nhiều đường, cao từ 2-6 m. Tất cả các dạng mía đường được trồng ngày nay đều là các dạng lai ghép nội chi phức tạp. Chúng được trồng để thu hoạch nhằm sản xuất đường.

Trên cây mía, thông thường phần ngọn sẽ nhạt hơn phần gốc (trong chiết nước mía). Đó là đặc điểm chung của thực vật: chất dinh dưỡng (ở đây là hàm lượng đường) được tập trung nhiều ở phần gốc (vừa để nuôi dưỡng cây vừa để dự trữ). Đồng thời, do sự bốc hơi nước của lá mía, nên phần ngọn cây lúc nào cũng phải được cung cấp nước đầy đủ để cung cấp cho lá, gây ra hàm lượng nước trong tỉ lệ đường/nước phần ngọn sẽ nhiều hơn phần gốc, làm cho ngọn cây mía nhạt hơn.

Mía là loại cây công nghiệp khoẻ, dễ tính, không kén đất, vậy có thể trồng mía trên nhiều loại đất khác nhau, từ 70% sét đến 70% cát. Đất thích hợp nhất cho mía là những loại đất xốp, tầng canh tác sâu, có độ phì cao, giữ ẩm tốt và dễ thoát nước. Có thể trồng mía có kết quả trên cả những nơi đất sét rất nặng cũng như trên đất than bùn, đất hoàn toàn cát, đất chua mặn, đất đồi, khô hạn ít màu mỡ. Yêu cầu tối thiểu với đất trồng là có độ sâu, độ thoáng nhất định, độ PH không vượt quá giới hạn từ 4-9, độ PH thích hợp là 5,5-7,5. Độ dốc địa hình không vượt quá 15C, đất không ngập úng thường xuyên. Những vùng đất đai bằng phẳng cơ giới vận tải tương đối thuận lợi đều có thể bố trí trồng mía. Ngoài ra người ta có thể canh tác mía ở cả những vùng gò đồi có độ dốc không lớn lắm ở vùng trung du miền núi. Tuy nhiên ở những vùng địa bàn này cần bố trí các rãnh mía theo các đường đồng mức để tránh sói mòn đất. Ngành trồng mía chỉ có thể cho hiệu quả kinh tế cao khi hình thành những vùng chuyên canh có qui mô lớn.

Kỹ thuật trồng

1. Chuẩn bị đất:

Cần làm vệ sinh ruộng mía để diệt trừ cỏ dại và các mầm mống sâu bệnh, mương liếp bằng phẳng thoát nước tốt mía sẽ cho năng suất cao đặc biệt là vụ mía gốc.

1. Thời vụ trồng mía:

– Vụ cuối mùa mưa: trồng từ tháng 11-12 dl.

+ Thời gian sinh trưởng mía dài, cho năng suất cao và khắc phục nhược điểm mía trỗ cờ.

+ Nhược điểm mía bị hạn giai đoạn sau.

– Vụ đầu mùa mưa: trồng từ tháng 4-5 dl.

+ Đất đủ ẩm, mía sinh trưởng và phát triển thuận lợi giai đoạn sau.

+ Nhược điểm mía bị hạn giai đoạn đầu.

+ Mía thường trỗ cờ, nên chọn giống ít hoặc không trỗ cờ.

III. Trồng mía

1. Chuẩn bị hom giống:

Phải chọn hom tốt đạt các chỉ tiêu sau:

+ Mỗi hom có 3 mắt mầm, mầm không quá dài.

+ Hom đạt độ lớn cần thiết (tùy theo giống)

+ Hom không mang mầm mống sâu bệnh quan trọng, không lẫn giống, sây sát hoặc quá già (nên chọn ruộng mía giống 6-7 tháng tuổi).

+ Hom chuẩn bị xong đem trồng ngay là tốt nhất.

Chỉ xử lý hoặc ngâm ủ trong trường hợp sau:

+ Một số giống mía nẩy mầm chậm.

+ Ở những vùng có mầm bệnh nấm quan trọng.

– Cách xử lý hom giống:

+ Ngâm trong nước sạch hoặc vôi 1% từ 8-24 giờ.

+ Hoặc ngâm 5-15 phút một trong các dung dịch sau:

o    Sunfat đồng 1%: 1kg phèn xanh/100 lít nước

o    Rovral 2-4%: 200-400gr/100 lít nước

o    Benlat 2-4%: 200-400gr/100 lít nước

3.Lượng hom giống:

Tùy thuộc vào khoảng cách trồng:

+ Khoảng cách hàng dưới 1 m: 38.000 hom

+ Khoảng cách hàng 1-1,2m: 34.000-36.000 hom.

2. Khoảng cách hàng và độ sâu trồng

1. Khoảng cách hàng tùy thuộc vào điều kiện đất đai và chế độ canh tác:

– Khoảng cách hàng từ 0,8-1m: cho vùng trồng mía-lúa hay mía một vụ.

– Khoảng cách hàng từ 1-1,2m: cho vùng trồng mía chuyên  canh.

1. Độ sâu tùy thuộc vào tầng đất canh tác: thường độ sâu từ 15-20 cm, rãnh rộng 20-30 cm.

3. Đặt hom:

– Những kiểu đặt hom phổ biến:

4. Bón phân: cho 1 ha mía (10.000 m²)

+ Phân hữu cơ: 10-20 tấn/ha

+ Vôi: 0,5-1 tấn/ha (khi đất có pH=4-5)

+ Phân hóa học:

Quy ra dạng thương phẩm:

 Cách bón: mía tơ

– Bón toàn bộ vôi trước khi làm đất

– Bón lót: toàn bộ phân hữu cơ, super lân hoặc ½ kg ADP và 1/3 kg kali.

– Bón thúc 1 (1tháng sau khi trồng): bón ½ kg DAP còn lại, ½ kg Urê và 1/3 kg kali.

– Bón thúc 2 (3 tháng sau khi trồng): bón ½ kg Urê và 1/3 kg kali còn lại.

Có thể sử dụng phân hữu cơ vi sinh chuyên dùng cho mía do Cty Mía đường Cần Thơ sản xuất để bón cho mía đạt năng suất cao và ổn định.

Phân do Cty sản xuất có hai loại:

+ Loại bón lót: lượng bón 1.000 kg/ha

+ Loại bón thúc: lượng bón 1.500 kg/ha.

5. Chăm sóc cho mía:

1. a) Trồng dặm: sau khi trồng 25-30 ngày nếu trên hàng có khoảng trống 50 cm trở lên thì bứng nơi trồng dày hoặc hom giâm sẵn dự phòng trồng dặm lại ngay.

1. b) Làm cỏ: ở thời kỳ cây con, mía thường bị cỏ dại lấn át, cần phải tiến hành làm cỏ sớm.

+ Đối với diện tích trồng ít nên làm thủ công lúc mía được 1-1,5 tháng.

+ Đối với diện tích trồng nhiều nên sử dụng thuốc trừ cỏ lúc mới đặt hom. Có thể sử dụng Sencor 70 WP (0,75 kg/ha) hoặc Gesapax 500DD (4-5 lít/ha).

1. c) Vô chân: kết hợp với các lần bón phân làm cỏ.

+ Lần 1: vun nhẹ vào gốc khi mía 7-8 lá (30-5 ngày) hoặc xới xáo để phá váng làm cho đất tơi xốp để giữ ẩm, mía ra rễ tốt.

+ Lần 2: vun khi mía đẻ nhảy chồi rộ (60-70 ngày), bóc lá vun cao 10 cm khống chế chồi muộn.

+ Lần 3: vun khi mía 3-4 lóng (100-120 ngày) lên vồng cao 20-25 cm kết hợp thúc phân lân 2.

1. d) Tưới nước: mía là cây cần nước nhưng sợ úng.

+ Nếu trồng đầu mùa khô, cần tưới giữ ẩm giai đoạn cây con để mía nhảy chồi tốt (sau đặt hom mía đến 1,5 tháng tuổi).

+ Trồng đầu mùa mưa cần đào rãnh thoát nước để tránh bị thối hom.

1. e) Đánh lá: có thể chia làm 2 lần đánh lá

+ Lần 1: lúc mía được 3-3,5 tháng tuổi

+ Lần 2: lúc mía được 6-7 tháng tuổi

Chú ý: Đối với mía giống không cần đánh lá chỉ dọn sạch lá chân lúc vô chân.

6. Phòng trừ sâu bệnh:

Đây là một số giống mới kháng một số loại sâu bệnh quan trọng tương đối mạnh, chỉ lưu ý một số loại sâu đục thân, dế phá hoại ở giai đoạn cây con nên rãi Basudin 10H (10-15 kg/ha) theo rãnh lúc đặt hom hoặc vào ngọn mía ở giai đoạn nhảy chồi để hạn chế sâu đục thân ngọn mía.

7. Thu hoạch: thu hoạch đúng thời gian chín của mía là tốt nhất (khoảng 11-12 tháng tuổi).

+ Quan sát thân mía trở nên bóng sậm, ít phấn, lá khô nhiều. Đo độ ngọt ở gốc và ngọn không chênh lệch là thu hoạch được.

+ Dùng dao thật bén chặt sát gốc tất cả các cây để sau ruộng tái sinh đều hơn.

+ Thu hoạch đến đâu vận chuyển ép đường đến đó, để lâu quá 2 ngày lượng đường sẽ giảm.

8. Vụ mía lưu gốc:

Sau khi thu hoạch xong, dọn vệ sinh ruộng mía và xử lý mía gốc ngay.

+ Dùng cuốc thật bén cuốc ngang phần trên cùng những cây chết khô, những mầm non chưa chặt chỉ để lại phần gốc cần thiết ở phía dưới có chứa từ 3-5 mầm ẩn là đủ.

+ Ngoài ra có thể dùng cuốc xã hai bên gốc mía theo chiều dài hàng mía để làm đứt các rễ già và các hàng mía đâm ra ngoài để cho mía mọc thẳng đều sau đó bón phân, lấp đất lại.

+ Khi mầm gốc mọc đều nên kiểm tra xem chỗ bị thưa hoặc chết thì trồng dặm lại cho đủ mật độ.

+ Sau đó tiến hành các bước còn lại như vụ trồng mía tơ. Lượng phân bón có thể tăng thêm 15%. Mía vụ gốc có thể tiết kiệm 30% chi phí và năng suất tăng 15-20% so với vụ mía tơ.